ڕاپۆرت بۆ سهرکردهی خۆم کههێشتا لهدایک نهبووه
بهشی یهکهم
“تۆ چۆن دهزانی کهپێخهمبهر محمد بهڕاستیش ژییاوه؟” “کاتی کهمن قورعان دهگرم، دهبێ ههست بهئهوهبکهم کهئهم کتێبهموجیزهیه” “کهمن خۆم بهچاوی خۆم نهبینم بروا بهموجیزهناکهم.” ئهم گۆتارهبۆ ئهو کهسانهی کهشتی وا دهلێن نووسراوه. ههر وهها ئهم گۆتارهبهشی یهکهمی ڕاپۆرت بۆ سهرکردهی خۆم کههێشتا لهدایک نهبووهپێک دههێنێت.
قورعانی پیرۆز
هاورێی بهرێز، تهنیا فکرکردن لهتۆ داوا دهکهم لهکاتی خوێندنی ئهم گۆتارهدا. ئهم گۆتارهبهنیشانهی قورعانی پیرۆز دهسهلمێنێت کهقورعانی پیرۆز تاکهڕاستهقینهی تهقهزه. ڕێگایهکی ئاشکراکردنی بونی تاکهڕاستهقینهی تهقهزی قورعانی پیرۆز، دیسان قورعانی پیرۆز خۆیهتی. باشهئهمهچۆن دهبێت؟
قورعانێک وهربگرن. کاتی کهئێمهقورعان دهخوێنین، دهبینین کهبهنی ئیسرائیل لهقهومهکانیتر زییاتر سهرزهنشت کراوه. کهقورعانی پیرۆز دهستکاری لهسهر کرابووایا، دهبووایهئهم کارهلهلایهن بهنی ئیسرائیل کرابووایا. چۆنکهلهقورعانی پیرۆزدا ههرهزییاتر ڕهخنهلهبهنی ئیسرائیل گیڕاوه. ههر وهها بهنی ئیسرائیل بهشێوهیهکی جێواز لهموشریکهکانیتر کهدژمنی ئیسلامن، خۆیان وهک نژادێکی بهرز دهبینن.
سالهکان، بهشهکانی ئهزرا و نۆههمیا، واتهلهدهوری سهدهی سێیهمی پێش زایینی ئیسا. ئهم بۆیهش ئهم قهومهڕهنگهلهقهومهکانیتر و ئایینهکانیتر زییاتر دژمناتیی ئایینی ئیسلام بکهن. ئێستا ئهو ئاریشانهی کهلهجیهان ههن، تلیاک، چهک و خراپییهکانیتر کاری مافیاکانه. پاش ئهم مافیانهش ئاشکرایهکهدانهری ئهم سیستهم و پێکهێنهرهکانی ئهم سیستهمه، واتهبهنی ئیسرائیل ههیه. کهبهنی ئیسرائیل توانیبایا دهستکاری لهسهر قورعانی پیرۆز بکردایا ئهو ئایهتانهی کهڕهخنهلهبهنی ئیسرائیل دهگیڕێت، لهناو ببردرایا. ههتا ئهو ڕهخنانهی کهلهبارهی بهنی ئیسرائیل واتراون لهناو نهچێت، ئهو وێنهی کهبۆ بهنی ئیسرائیل دانراوه، لهناو نهبردرێت بهنی ئیسرائیل ناتوانێت بهشێوهیهک ئاسان
-----------------
1
هایروڵاه ئۆرس کهلهبهینی ۱۹۶۵-۱۹۷۳دا مامۆستای گهورهی لۆجهی گهورهی ماسۆنهکانی ئازاد و قبوولکراو :لهلاپهری ۳۳ی کتێبی خۆیدا کهناوی موسا و یاهودیتیبوو ئهمانهدهلێت
“کورتهمێژووی پێکهاتنی ‘ئههیتی کۆن دهگوهزێنهتهوه. پاش ئهم کاتهئههیتی کۆن (تهوراد و زهبور) وهکی ئێستا ماوه، ههتا دهستکاری لهسهر پیتێکی ئهم کتێبانهنهکرایهوه”. لهبهرهمهش تهوراد و زهبور ئهو کیتابهن کهههموو تاریخی ئیسلامییان بنووه. لهم کتێبانهدا واتهلهتهوراد و زهبوردا بۆ بهنی ئیسرائیل دهوترێت کهدژمناتی لهبهرامبهر قهومهکانیتر بکهن. بۆ نمونهلهیاسای دووبارهدا ئایهتی دووهمی بابی ۱۴ی ئهمهدهلێت: “بۆ خوا ئێوهگهلێکی پیرۆزن. ڕهب لهناو ههموو گهلانی جیهاندا تهنیا ئێوهی ههڵبژاردووه.” ههر وهها لهیاسای دووبارهدا لهئایهتهکانی ۲۲ و ۲۳ی بابی ههفتهم بهم شێوهیه: “خواکهتان کهلهناو ئێوهیه، واتهڕهبهکهتان خوایهکی گهورهو پیرۆزه. قهومهکانیتر لهپێش ئێوهوردهوردهلا بدات. ئێوهناتوانن لهدهربێکدا ئهو قهومانهلهناو ببهن. ئهگینا لهدهوروبهری ئێوهههیواناتی کێوی زییاتر دهبێت. خواتان ئهوان یهک بهیهک تهسلیمی ئێوهدهکات و تێک دهدات.” لهئایهتهکانی ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ی بابی ئافراندندا ئهمهدهوترێت: “کاتی کهلوت لهئاورام ڕۆیشت، خوا بۆ ئاورامی وتی لهجێگای خۆیهوهتهماشای باکور، باشوور، ڕۆژههلات و ڕۆژاوا بکه، ئهو شوێنانهی کهدهبینیت بۆ ههتا ههتایهدهدهم بهتۆ و قهومی تۆ.” لهئایهتهکانی ۷ تا ۹ی بابی دوویهمی زهبورش ئهمهدهوترێت: “کهلامی خوا ڕادهگهیێنم: وتی، تۆ کوری منی. ئهمرۆ من بووم بابی تۆ. چیت بوێ، قهومهکان، ملکهکان و ههر شوێنێکی جیهان دهدهم بهتۆ. بهداری ئاسن دهتوانی تێکیان بدهیت و وهکو قابی قور بیانشکێنێت.” لهبهر ئهمهش شهری جولهکان لهبهرامبهر قهومهکانیتر مافێکهکهلهلایهن خوای جولهکانهوهدراوه. لهقورعانی پیرۆزدا بۆ کافرهکان وتراوهکه“دهی، کتێبێکی وهکو قورعان بنووسن”. لهبهر ئهمهش قورعانی پیرۆز بۆ جولهکان وهک خهتهرهی ههرهگهورهقبوول کراوه
-----------
سالهکان، بهشهکانی ئهزرا و نۆههمیا، واتهلهدهوری سهدهی سێیهمی پێش زایینی ئیسا. ئهم بۆیهش ئهم قهومهڕهنگهلهقهومهکانیتر و ئایینهکانیتر زییاتر دژمناتیی ئایینی ئیسلام بکهن. ئێستا ئهو ئاریشانهی کهلهجیهان ههن، تلیاک، چهک و خراپییهکانیتر کاری مافیاکانه. پاش ئهم مافیانهش ئاشکرایهکهدانهری ئهم سیستهم و پێکهێنهرهکانی ئهم سیستهمه، واتهبهنی ئیسرائیل ههیه. کهبهنی ئیسرائیل توانیبایا دهستکاری لهسهر قورعانی پیرۆز بکردایا ئهو ئایهتانهی کهڕهخنهلهبهنی ئیسرائیل دهگیڕێت، لهناو ببردرایا. ههتا ئهو ڕهخنانهی کهلهبارهی بهنی ئیسرائیل واتراون لهناو نهچێت، ئهو وێنهی کهبۆ بهنی ئیسرائیل دانراوه، لهناو نهبردرێت بهنی ئیسرائیل ناتوانێت بهشێوهیهک ئاسان کار بکات. لهسهدهکانی ڕابردوو دا، لهولاتانی موسلماندا ئهو قهومانهی کهدهیانویست بهشێوهیهکی ئیسلامییهت درۆ و مونهفکقی دهست کاری لهسهر قورعانی پیرۆز بکهن بهنی ئیسرائیل بوو. مادهم ئێمهئێستاش ئهو ئایهتانهی کهڕهخنهلهبهنی ئیسرائیل دهگرن، دهخوێنین، واتهبههیچ شێوهیهک دهست کاری لهسهر قورعانی پیرۆز نهکڕاوه.
قورعانی پیرۆز وهربگرن. کات خوێندنی ئایهتهکانی ۳۷ و ۳۷ی سورهی یونس، ئهمهدهبینین: “ئهم قورعانهلهدهرهوهی خوا، بهشێوهیهکی درۆ نهنووسراوه. تهنیا ئهمهئهو شتانهی کهلهپێشهدهسهلمێنێت و بهدرێژهیی کتێبهکهڕوون دهکاتهوه. هیچ گومان لهئهمهدا نییه، ڕهببی ئهلهمهکانه. ئهگینا کهدهلێن ئهو خۆی (پێخهمبهر محمد) وتووه؟ بلێ، سورهیهکی بهم شێوهیهبهێنن و کهئێوهڕاستگۆ بن جگهلهخوا بانگی کهسانیتر بکهن.” لهم ئایهتانهدا بۆ ئهو کهسانهی کهگومانیان ههیهکهقورعانی پیرۆز کهلامی مرۆڤانهوتراوهکه“کهوا بێ شتێکی بهم شێوهیهبنووسن، ئهگینا گریفتاری و کێشهقبوول بکهن.” کهئایهتێکی وهکو ئایهتهکانی قورعان بنووسرایا لهسهردهمی مهککه، لهسهدهی ههفتهمهوهلهلایهن بهنی ئیسرائیلهوهبگههێنڕا ئهم سهردهمهو بۆ ههر شوێنێک بلاو بکڕایهوه. ئهم ڕاستییهبۆ ئهمرۆش وایه. کهجوملهیهکی وهکو ئایهتهکانی قورعانی پیرۆز بنووسرایا، ئایا جولهکان ئهم جوملانهبۆ ڕای گشتیی جیهان بلاویان نهکردایا؟ کهلهناو قورعانی پیرۆزدا جوملهیهکی بهرههمی مرۆڤ ههبووایه، لهبهر ئهم جوملهیهزۆر جوملهکانیتری وهکو ئایهتهکانی قورعانی پیرۆز بنووسرایا. لهبهر ئهمهش ئاشکرایهکهقورعانی پیرۆز بهرههمی مرۆڤ نییه .
تا ئێستاش قسهکانم لهسهر ئهوهبوو کهقورعانی پیرۆز لهلایهن مرۆڤۆنهوهنهنووسراوه، ئهم قورعانهنهکهلامی مرۆڤهو لهلایهن مرۆڤانهوهدهستکاری لهسهر نهکراوه. واتهههر وشهو ئایهتی قورعانی پیرۆز ڕاسته. لهبهر ئهمهش زانست و شارستانییهت چهند بهپێی قورعان بێت زانست و شارستانییهت ئهوهندهڕاست دهبێت. بهئیزنی خوا، ئاتهئیزمی ماتهریالیست بهخوێندنی قورعانی پیرۆز تێبگات کهقورعانی پیرۆز کهلامی خوایهو ئهم کتێبهپیرۆزهڕاستیی تهقهزه. لهم گۆتارهدا ڕهخنهلهلایهنهکانی گومانبارمان گرت. کهسی وا ههن کهئهمانهدهلێن: “چۆن دهزانی کهپێخهمبهر محمد ژیاوه؟”، “چۆن دهزانی کهدهستکاری لهسهر قورعان نهکڕاوه؟”، “بێگومان تاریخی ئیسلامی قورعان دهپارێزێت. ئایا تاریخی ئیسلامی چهند باوهرپێکراوه؟”، “ئهو ئایهتانهی لهبارهی سهرپۆشین پاشان لهلایهن مرۆڤانهوهنووسرا.” وا دهزانین کهلهم گۆتارهدا تا ئێستاش ئهم گومانانهمان لهناو برد. بهم بروایهش لهڕێگای قورعانی پیرۆز، سوننهت، ئیجما و قیاسدا دهرۆین.
کهلهسهدهی ههفتهمهوهدهستکاری لهسهر قورعانی پیرۆز کڕابوویا جولهکان ئهمهیان بهکار دههێنا، ئهمهبلاویان دهکرد و نهیاندههێشت کهقورعانی پیرۆز بلاو ببێتهوه.
بهشی دوویهم
کهلهسهدهی ههفتهمهوهدهستکاری لهسهر قورعان کڕابووه، جولهکان ئهمهیان بهکار دههێنا، ئهمهڕایاندهگهیاند و نهیاندههێشت کهقورعانی پیرۆز بلاو ببێتهوه.
-----------
2
رهنگهئهمهبوێترێت: جولهکان ئهگهر دهستکاری لهسهر ئایهتان بکردایا، پێش ههر شتێک لهتهوراددا، دهستکاری لهسهر ئهو ئایهتانهی کهخوا یههۆوا ڕهخنهلهجولهکان دهگیرێت، بکردایا.”
. منیش وهک ولام دهلێم کهههر ئایینێک ل ناو خۆیدا یهکگرتوووه. جولهکان کهخۆیان لهسهر قهومهکانیتر دهبینن، پێویستی بهئهوهنابینن کهبۆ ئهوهی کهخۆیان بهرز نیشان بدهن، دهستکاری لهسهر تهوراد بکهن. ههروهها واتهی خوا لهتهوراتدا جێوازهلهواتهی خوای ئیسلامی. یههۆوای تهورات لهگهل مرۆڤان یاری دهکات، ماندوو دهبێت و پشوو دهدات. لهکتابێکی وهادا ڕهخنهی خوا یههۆوا بۆ جولهکان شانازییه. لهبهر ئهمهش ئهو ئیدیایهی کهلهبهرامبهر ڕای من بوترێت، ڕاست نابێت.
3
رهنگهلهبهرامبهر ئهم ڕایهئهمهبوێترێت: “تۆ ناتوانی شعرهکانی وهکو ڤیکتۆر هوگۆ بنووسێت. چۆن شعرهکانی ڤیکتۆر هوگۆ جێواز به، قورعانی پیرۆزیش جێوازه. کهس ناتوانێت وهکو ئهوان بنووسێت.” منیش دهلێم کهلهسهدهی ۲۱دا ‘کتابێکی بهناوی ترو فورقان لهبهرامبهر قورعان نووسراوهو وهکو قورعان نووسراوه. بهلام ئهم کتێبهسهرنجی هیچ کهسێک نهیکێشاوه. بهلام بونی ترو فورقان نیشانی داوهکهوازعهکی گونجاو ههیهکهئایهتهکانی وهکو ئایهتی قورعانی پیرۆز بنووسرێت، واتهڕۆژگارێکی ئازادیش ههیهبۆ ئهمهش. لهبهر ئهمهش ئهو قسهیهی کهلهبهرامبهر ئیداکهمان وتراوهڕاست نابێت.
--------
قورعانێک وهربگرن. لهقورعاندا زۆر جار باسی بهههشت بۆ مرۆڤ و جنهکان دهکرێت و فهرمانی ئهوهدهدرێت کهلهبهرامبهر مرۆڤ و جنهکانی بێئیمان جحئات بکرێت. کهقورعان کهلامی ههیینهکانی مهتافیزیک بووایا، خاوهنی فهرمانی جحئادش ئهم ههیینهکانی مهتافیزیک دهبو. لهبهر ئهمهش خهلاتی ئهم جیحئادهش درۆ دهبو. ئهوکات بهئامانجی “بهههشت” کوشتنی مرۆڤ و جن مومکون دهبو. کهههیینێک بهپێی ئامانجێکی درۆ ڕێگای کوشتنی زیندووهکان دابنێت، ئهو ههیینهدهبێتهخاوهن ئامانجی خراپ. کهقورعان باسی ههیینهکانی مهتافیزیک بکردایا، لهناو قورعاندا واتهیهکی ئامانج خراپ دهبو. بۆیهش دهبووایهزۆر جوملهی وا ههبووایهکهئاقلی مرۆڤ تێک دهبن. بهلام لهقورعانی پیرۆزدا هیچ شتێکی وا نییه، شێوازی قورعان زۆر پاقژ و سادهیه. لهبهر ئهمهش مومکون نیهکهقورعان کهلامی ههیینهکانی مهتافیزیک بێت (ئایهتهکانی ۳۷ و ۳۸ی سورهی یونس وهها دهفۆرمێو: “ئهم قورعانهلهدهرهوهی خوا، بهشێوهیهکی درۆ نهنووسراوه. تهنیا ئهمهئهو شتانهی کهلهپێشهدهسهلمێنێت و بهدرێژهیی کتێبهکهڕوون دهکاتهوه. هیچ گومان لهئهمهدا نییه، ڕهببی ئهلهمهکانه. ئهگینا کهدهلێن ئهو خۆی (پێخهمبهر محمد) وتووه؟ بلێ، سورهیهکی بهم شێوهیهبهێنن و کهئێوهڕاستگۆ بن جگهلهخوا بانگی کهسانیتر بکهن.”) ڕێبازی ئهو کهسانهی کهدوژمنی قورعانن ههلهنیشاندانی سهرانسهری قورعانه. چونکهکهجێگایهکیش ههلهدهرنهخرێت لهو جێگایهوهئیسلام دیسان دهتوانێت گهورهببێت. لهبهر ئهمهیهکهههلهنیشاندانی سهرانسهری قورعان دهبێ ببێتهڕێبازی دوژمنانی قورعان. دوژمنانی قورعان دهیانتوانی شهو و ڕۆژ کار بکهن، ههمو زانیاری و بهلگهکانی قورعان ههلبسهنگێنن و کیتابێکی وهکو قورعان بنووسینن. بهڵام ۱۴۰۰ سالهکههیچ کهسێک کارێکی وای نهکردووه. واتهقورعانی پیرۆز بهگشتی کهلامی خوایهو ههر وهک کهلامی خوا بمێنێتهوه. چونکهئهم ڕاستییهلهئایهتی ۹ی سورهی حجری قورعانی پیرۆز بهشێوهیهکی ئاسان دهبینرێت: “بێگومان ئێمهزکرمان (قورعان) داخست و پارێزهری ڕاستهقینی ئهویش ئێمهین.” واتهقورعان کهلامی خوایهو تاکهڕاستیی تهقهزه. قورعان و سونهتی پێخهمبهر محمد تاکهڕێگامانهلهم ژییانی پر لهگومان.
بهکورتی دهتوانین ئهمهبلهین: قورعانی پیرۆز نهکراوهیهبۆ دهستکاریی مرۆڤ و ههیینهکانی مهتافیزیک و بهم شێوهیهگهیشتووهتا ئیمرۆ. تهنیا تهرجومهی قورعانش ئهم ڕاستییهدهسهلمێنێت. لهبهر ئهمهش قورعان وهکو یهکهمین ڕۆژ تازهیهو نهگۆراوهو بهم شێوهیهگهیشتووهئیمرۆ. قورعان موجیزهی زیندوویهو سهرانسهری ئهو کهلامی خوایه.