Sîya Şevê
admin
Mesaj Sayısı : 426
Kayıt tarihi : 01/01/10
 |  Konu: Kürdistan Krallığı  Salı Haz. 26, 2012 1:20 pm | |
|
Kürtçe: Keyaniya Kurdistanê, Arap alfabesi: كوردستان کهیانیی, The Kingdom of Kurdistan[1]), coğrafi kültürel bölge olan Kürdistan'da 1920li yıllarda kurulmuş monarşik krallık.
Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılış döneminde, Iraklı Kürtler bir yarı bağımsız devlet kurmaya teşebbüs ettiler. Eylül 1922 - Temmuz 1924 yıllarında hüküm süren Kürdistan Krallığı'nı kurmayı başardılar. [2]
Mahmut Berzenci ilk olarak Mayıs 1919'da Süleymaniye'ye vali olarak tayin edildi.[3] 10 Ekim 1921 yılında Kürdistan bölgesinin büyük şehirlerinden Süleymaniye'de bir Kürt hükümeti kuruldu. Şeyh Mahmut Berzenci, Kürdistan Krallığı'nın kralı olarak kendisini ilan etti.[4][3]
Sevr Antlaşması'ndan sonra, Süleymaniye ile bütün bölge Birleşik Krallık yüksek komiserliğinin denetimi altına girdi. Eylül 1922'de Türk ordusunun çekilmesinden sonra Birleşik Krallık, Şeyh Mahmut Berzenci'yi yeniden vali olarak tayin etti.[5] Şeyh Mahmut Berzenci Kasım'da tekrardan kendisini Kürdistan Krallığı'nın kralı olarak ilan etti.[6] 8 kişiden oluşan[7] kabinesi şu şekildeydi;[8]
Berzenci'nin kabinesi
Şeyh Kadir Hafız, (Şeyh Mahmud'un kardeşi) - Başbakan
Abdulkerim Alaka, (bir Hristiyan Kürt) - Maliye bakanı
Ahmed Bagy Fatah Bag - Gümrük bakanı
Hacı Molla Said Kerküklizade - Adalet bakanı
Hema Abdullah Agha - Çalışma bakanı
Zeki Sahibkıran - Kürdistan Ulusal Silahlı Kuvvetleri ve Savunma bakanı
Mustafa Paşa Yamolki - Eğitim bakanı
Şeyh Muhammed Garib - İçişleri bakanı
Lozan Antlaşması'ndan sonra Birleşik Krallık yüksek komiserliği, Irak'ın bütün bölgelerini birleştirmek isteyince Şeyh Mahmut Berzenci buna karşı çıktı. Mahmut Berzenci ve hükümetin teslim olmaması üzerine Birleşik Krallık Hava Kuvvetleri Süleymaniye ve çevresini bombaladı.[9] Güney Kürdistan'da çatışmalar meydana geldi.[6] 24 Temmuz 1924 yılında kesin olarak Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası'na bağlandı.
Kaynakça
^ Reidar Visser, Gareth R. V. Stansfield, An Iraq of its regions: cornerstones of a federal democracy?, Columbia University Press, 2007, ISBN 9780231700054, p. 131.
^ Prince, J. (1993), "A Kurdish State in Iraq" in Current History, January.
^ a b Yalçın Küçük, Sırlar, İthaki Yayınları, 2005, ISBN 9789758725748, s. 165-166.
^ Fatah, R. (2005) Mustafa Pasha Yamolki: his life and role in the Kurdish nationalist movement KurdishMedia.com
^ a b Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş Yayınları, Ocak 2009, ISBN 9752638848, s. 285-286.
^ a b Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş Yayınları, Ocak 2009, ISBN 9752638848, s. 173-175.
^ Ekrem Sunar, Barzan'dan Bağdat'a Kürtler: Irak'ta Kürtlerin Yüzyıl Savaşları, Doz-Basım Yayın, 2007, ISBN 9756876921, s. 33.
^ Fatah, R. (2006) The Kurdish resistance to Southern Kurdistan annexing with Iraq KurdishMedia.com
^ Gürbüz Azak, 20'nci Yüzyıl Türkiye'sinin Hüzün ve Dehşet Tarihi, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2006, ISBN-9756186208, s. 213.
| |
|
